Zonder titel (Indië Monument)

Over dit kunstwerk.

Het 'Indië Monument' op de Selwerderhof is een plek om te wandelen, te kijken, te overdenken en te herdenken. Langs een pad van 120 meter staan, in een natuurstenen band, de namen gegraveerd van de Groningse militairen die sneuvelden in voormalig Nederlands-Indië en Nieuw Guinea. In de jaren 1945-1950 voerde Nederland hier politionele acties uit. Dit waren oorlogshandelingen tegen Indonesische vrijheidsstrijders die in 1947 de onafhankelijke Republiek Indonesië hadden uitgeroepen. Nederland wilde het gebied als kolonie behouden en won de strijd, maar gaf uiteindelijk, onder zware internationale druk, alsnog haar bezit op. Tijdens de politionele acties sneuvelden 2500 Nederlandse militairen, van wie 142 uit de provincie Groningen kwamen.

De natuurstenen band wordt aan de overzijde van het pad gevolgd door een bank, die gemaakt is van oude dukdalven. De namen van de gesneuvelden zijn niet op alfabet gerangschikt maar op sterfdatum, en daarmee wordt het monument een pad door de tijd.

Symbolisch zijn de versregels uit het gedicht Psalm van Rutger Kopland, die op de herdenkingsplek te lezen zijn:
(…)
“Omdat wij onze naam wilden vinden.
Maar alleen de wind weet de plek
die wij waren, waar en wanneer.”

Over de totstandkoming.

Na 1949 kregen de militairen die terugkeerden uit voormalig Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea weinig begrip voor wat ze meegemaakt hadden. Pas in 1988 werd in Roermond het nationaal Indië-monument gerealiseerd. Voor de veteranen en de nabestaanden van de in Indonesië begraven omgekomenen betekende het een tastbare plek om hun naasten te herdenken. Omdat steeds meer mensen niet meer in staat waren om naar Roermond af te reizen, werden her en der lokale monumenten opgericht. Ook in Groningen wilde men een dergelijk (provinciaal) monument. Daartoe werd door vier veteranenverenigingen de Stichting Indië-monument gevormd. Het CBK Groningen begeleidde de opdracht.

Selwerderhof bleek een geschikte locatie te zijn; een begraafplaats is bij uitstek een plek om te herdenken. Het monument diende qua karakter een beeldende en een grafische component te hebben. De namen van de 140 omgekomen Groningse militairen en de geboorte- en overlijdensdatum moesten erin worden opgenomen. De opdracht werd aan kunstenaars verstrekt omdat van hen een meerwaarde en een frisse kijk op de begrippen herdenking en monument verwacht werd.

Facts & Figures.

• Door
  Anne Hilderink
  Peter de Kan

• Wijk
  Zernike

• Jaar van realisatie
  2002

• Kunstsoort
  Monument

• Materiaal
  Hout, Beton, Natuursteen, Messing

• Afmetingen
  h bank 0,40 x b 1,20 m/b pad 1,50 m x l 120 m en variabel naastgelegen groenstroken