Zonder titel (grafmonument)

Over dit kunstwerk.

Bij het graf van Harm Engbert Blaauw op de Noorderbegraafplaats is een zandstenen monument geplaatst. Het monument heeft de vorm van een afgezaagde boom met een uitlopende tak en uitlopende wortels. In de boomstam is te lezen: ‘Gebroken maar niet ontworteld’.

Verzetsstrijder Harm Engbert Blaauw (geb. 1918) werd op 22 januari 1945 in Dokkum door de bezetter gefusilleerd. Het beeld van de afgezaagde boom staat symbool voor het abrupt afbreken van iemands leven die juist in de bloei daarvan is. Links van het graf bevinden zich de graven van vier andere mannen die op die dag ook door de Duitsers zijn gefusilleerd.

Harm Engbert Blaauw zat in de oorlogsjaren bij de verzetsgroep Packard. Deze groep, die in verbinding stond met het Academisch Ziekenhuis Groningen, had in de Van Speyckstraat een huis ingericht voor de behandeling van gewonde geallieerde soldaten. De groep werd echter verraden. Harm Engbert Blaauw werd opgepakt en in eerste instantie naar het Scholtenshuis aan de Grote Markt gebracht. Vervolgens kwam hij in de gevangenis aan de Hereweg terecht. Nadat op 19 januari 1945 een Duitse commandant in het Friese Valom doodgeschoten werd door verzetsstrijders, volgde een meedogenloze wraakactie van de bezetter. Aan de Woudweg in Dokkum werden op 22 januari 1945 twintig gevangenen uit Friesland en Groningen zonder enige vorm van proces doodgeschoten. Onder hen was Harm Engbert Blaauw. Deze massa-executie was de grootste, die in de provincie Groningen heeft plaatsgevonden.

Willem Valk, de maker van het monument voor Harm Engbert Blaauw, speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog een actieve rol in het kunstenaarsverzet. Als lid van de Centrale Kunstenaars Commissie coördineerde hij namelijk de financiële ondersteuning voor leden die door het wegvallen van opdrachten (als gevolg van hun weigering lid te worden van de Kultuurkamer) in financiële problemen waren gekomen. In het eerste decennium na de oorlog kreeg Valk daarom opdrachten voor meer dan twintig oorlogsmonumenten in Groningen en daarbuiten.

Facts & Figures.

• Door
  Willem Valk

• Wijk
  Selwerd

• Kunstsoort
  Monument, Vrijstaande sculptuur

• Materiaal
  Zandsteen