Visvrouw, Korendrager, Koopvrouw en Scheepsbouwer

Over dit kunstwerk.

Met de verhuizing van de Groninger Rotterdammer Stoombootmaatschappij van het Lopende Diep naar de Oosterhamrikkade in 1941, was voor de Gemeente Groningen de weg vrij voor de bouw van een vaste Kijk in ’t Jatbrug. Meteen werden er ook sculpturen besteld bij de beeldhouwer Willem Valk, die ze nog in de oorlogsjaren maakte. Het werk aan de brug moest door de oorlog worden stilgelegd en de beeldhouwwerken werden opgeslagen in een loods. In 1949 kon de bouw eindelijk worden hervat en in 1951 werden de beelden geplaatst. 
 
Valks decoratieve sculpturen vormen een geheel met het brugontwerp. De manshoge, granieten figuren staan in de ondiepe nissen van de zeshoekige pijlers. Ze zijn sterk gestileerd en met subtiele, ondiepe inkepingen weergegeven. Het onderste deel van de figuren is bijna in reliëf; de middengedeelten zijn wat dieper uitgehakt en vanaf de borst staan ze vrij van de pijlers. 
 
Ze representeren vier beroepen die vroeger veel in deze omgeving voorkwamen. Aan de westzijde duiden ze op de aanvoer van goederen over zee: de Scheepsbouwer met zijn hamer en de Visvrouw met de mand op haar hoofd. De oostzijde van de brug verwijst naar het land: de Korendrager herinnert aan de graanhandel bij de Noorderhaven en de Koopvrouw naar de handel op de Ossenmarkt.

Over de totstandkoming.

Aanleiding voor de opdracht aan Valk was de bouw van een nieuwe brug. Tot vervanging van de bestaande brug werd besloten, omdat de N.V. Groninger Rotterdammer Stoombootmaatschappij van het Lopende Diep verhuisde naar de Oosterhamrikkade en een beweegbare brugverbinding niet langer noodzakelijk was. 
 
Als uitgangspunt gold de vaste brug door middel van nieuw gemetselde walmuren in de omgeving in te passen. De pijlers zouden daarbij kunnen worden benut voor ‘eenige versiering door gebeeldhouwde stukken’, zoals het luidt in de van 4 april 1941 daterende brief van de directeur Gemeentewerken aan het college van Burgemeester en Wethouders. [bron: Hekkema, Herma. (1998). Willem Valk. In ‘In beeld gebracht’ (p.66). Groningen: CBK Groningen.]
 
Valk, die in die tijd zo ongeveer als stadsbeeldhouwer fungeerde, begon in 1941 met de opdracht. In 1943 waren de vier beelden gereed. De oorlogsomstandigheden verhinderden evenwel het uitvoeren van het hele plan. Pas in 1949 kon met de bouw van de brug begonnen worden. De beelden die al die tijd in een gemeentelijke opslagplaats waren ondergebracht, werden in 1951 geplaatst.

Facts & Figures.

• Door
  Willem Valk

• Wijk
  Centrum

• Jaar van realisatie
  1943

• Kunstsoort
  Kunst in/aan bouwwerk

• Materiaal
  Graniet (Zweeds)

• Afmetingen
  h max. 2,4 m