Theekoepel Sterrebos

Over deze architectuur.

In 1765 werd het Sterrenbos in het oosten van de stad Groningen aangelegd. Dit park, met acht lanen die vanuit het middelpunt elk een eigen kant op gingen, was oorspronkelijk bedoeld voor de jacht. Jagers konden vanaf de kruising van de lanen alle kanten op kijken en het wild zien dat de lanen overstak.

In 1818 kocht Sebastiaan Mattheus Sigismund de Ranitz een stuk grond pal naast het Sterrebos in Groningen. De Ranitz was hoofdontvanger van indirecte belastingen in Groningen en Drenthe. Dat betekende dat hij van alle mensen de indirecte belastingen zoals accijnzen verzamelde en dat gaf aan de ontvanger-generaal. S.M.S de Ranitz woonde aan de rand van het Sterrebos samen met zijn vrouw Edzardina Johanna Tjassens. Hij liet op deze plek een grote tuin aanleggen. Onderdeel van deze tuin was ook de koepel.

In hetzelfde jaar liet S.M.S. de Ranitz de tuinkoepel aanleggen, in het verlengde van de middelste laan van het Sterrebos. Deze tuinkoepel diende waarschijnlijk als zomerhuis, waar meneer De Ranitz zijn gasten kon ontvangen. Tuinkoepeltjes uit deze tijd had uitsluitend een recreatieve functie. De koepels werden gebouwd als uiting van welstand, luxe en overvloed. Tuinkoepels speelden een belangrijke rol in het sociale leven van de eigenaren.

De Ranitz overleed in 1916. In 1927 wordt door de gemeente een vergunning verstrekt om thee te schenken in de koepel. In 1937 wil eigenaar De Haan het gebouwtje uitbreiden met een keuken, maar krijgt daarvoor geen vergunning. Vanaf 1939 huurt Siep van den Berg de koepel en gebruikte hij het als atelier. Van den Berg verhuisde in 1954 naar Amsterdam, maar houd de koepel in Groningen nog steeds als atelier aan.

In 1956 schrijft gemeentearchivaris Schuitema een brief waarin hij ingaat op de geschiedenis van de Groninger tuinkoepels en de waarde van de tuinkoepel aan de Hereweg. De plannen voor een grote weg ten zuiden van de Zuiderbegraafplaats, zou de theekoepel niet kunnen blijven staan. Daarom wordt de theekoepel in 1963 afgebroken en in 1964 op zijn huidige plek aan de Hereweg 122 opnieuw gebouwd.

Facts & Figures.

• Wijk
  Helpman

• Jaar van realisatie
  1817