Openbaar toilet Reitemakersrijge

Over dit kunstwerk.

Dit openbaar toilet is een ontwerp van architect Rem Koolhaas en fotograaf Erwin Olaf; zij ontwierpen het urinoir voor de A Star is Born (1996), een stadsmanifestatie die stedenbouw, architectuur, kunst en theater samenbracht in een wervelende mix met als overkoepelend thema water. Op vier locaties in de stad werden architectonische projecten uitgevoerd, waaronder dit bouwwerk.

Het ronde toilet bestaat uit twee gebogen wanden van melkglas, die samen het yin- en yangteken vormen. Daarboven bevindt zich een zwevend dak van geperforeerd roestvrij staal. De druppelvormige gaten in het dak zijn opgevuld met glas.
Bijzonder aan dit toiletgebouw is dat het niet alleen een afdeling voor heren maar ook voor dames heeft, elk met een eigen ingang. In de melkglazen wanden is een fotocollage te zien van Erwin Olaf in blauwe en dieppaarse tinten tegen een effen, lichte achtergrond. De foto’s verbeelden ‘de strijd der seksen’: exotische dames en heren gaan elkaar speels te lijf. Ze zijn gekleed in parels en diamanten en uitgerust met stereotype attributen als een deegroller, een zwaard, bokshandschoenen en een speelgoedpistool. In de boven- en onderrand keren de figuren als een soort decoratieve rand terug. ’s Avonds wordt het toilet van binnenuit verlicht.

Het toilet is 's zomers in gebruik, 's winters is het vanwege bevriezingsgevaar gesloten.

Over de totstandkoming.

Als kroon op het gereedkomen van een grootschalige opknapbeurt van het stadscentrum werden vier bijzondere plekken in de stad vormgegeven. De architecten werden voor de nodige kruisbestuiving – stedenbouw en cultuur – gekoppeld aan een kunstenaar. Voor elk van de vier gekozen locaties was aan de architecten een stedenbouwkundig scenario als programma meegegeven.

Voor de A (waterweg) en Reitemakersrijge werd een bijzonder element in de inrichting van de openbare ruimte gevraagd. Deze zou bestemd worden voor een openbaar toilet, oppervlakte maximaal 30 vierkante meter en hoogte 1 bouwlaag. OMA architecten/Rem Koolhaas werkte samen met fotograaf Erwin Olaf.

A Star is Born was een samenwerking tussen de gemeentelijke diensten Ruimtelijke Ordening en Kunst en Cultuur. Deze en leverde een bijdrage aan het debat over het gebruik en de inrichting van de openbare ruimte. De Catalaanse architect Manuel de Solá-Morales en OMA architecten/Rem Koolhaas, die samenwerkte met fotograaf Erwin Olaf, realiseerden elk een permanent werk aan de randen van de binnenstad. 

Facts & Figures.

• Door
  Erwin Olaf
  OMA (Office for Metropolitan Architecture) / Rem Koolhaas

• Wijk
  Centrum

• Jaar van realisatie
  1996

• Kunstsoort
  Vormgeving, Kunst en architectuur, Fotografie

• Materiaal
  Roestvrij staal, Glas

• Afmetingen
  h 2,25 m