Peerd van Ome Loeks
Jan de Baat
Over dit kunstwerk.
Het beeld is gemaakt van witgeschilderd, gewapend kwartsbeton. Het paard en de eigenaar zijn geabstraheerd weergegeven. De anatomie wordt getoond door duidelijk afgebakende vlakken. Daardoor ontstaat er een interessant lijnenspel dat versterkt wordt door de werking van licht en schaduw.
Over de herkomst van het 'peerd' bestaat onzekerheid. Een bekend Gronings volksliedje Het peerd van ome Loeks is dood, verhaalt over ene Lucas (loeks) van Hemmen en zijn beroemde renpaard. Door een nagelkrab van de eigenaar over de neus zou het paard een dodelijke infectie hebben opgelopen. Er bestaan verschillende versies van hoe het dier aan zijn eind is gekomen. Er zijn zelfs bronnen die beweren dat het lied niet oorspronkelijk Gronings is maar gebaseerd zou zijn op een Duits studentenlied.
De verdeeldheid over de geschiedkundige herkomst leek een voorbode te zijn voor de reacties op het beeld zelf. Men vond het paard te mager en de houding met het hangende hoofd te passief. Toen het beeld in 1966 gerestaureerd moest worden, bleek dat ook de kunstenaar niet tevreden was: hij bood aan gratis een heel nieuw ontwerp te maken. De Raad voor de Kunst adviseerde de Gemeente zelfs geen geld meer te spenderen om het beeld te herstellen. Ondanks deze negatieve reacties liep het goed af voor ome Loeks en zijn paard want het beeld siert nu al vele jaren het Stationsplein.
Over de totstandkoming.
De heer Steeman uit Den Haag schreef in 1951 aan het gemeentebestuur van Groningen dat het hoog tijd werd dat de stad een beeld kreeg van ome Loeks’ peerd. Het stadsbestuur vroeg de Raad voor de Kunst om advies. Deze adviseerde in 1955 positief.
Op 29 januari 1957 maakten Burgemeester en Wethouders van Groningen bekend dat Jan de Baat het verzoek had gekregen een schetsopdracht te maken. De oorspronkelijke locatie van Het Peerd van Ome Loeks was gepland bij de 'openbare leeszaal' aan de Vismarkt. Begin 1959 was het beeld klaar. De leden van de Raad voor de Kunst keurden het beeld goed. De voorgenomen plek voor 'Het Peerd' aan de Vismarkt bleek toch minder geschikt. Vervolgens werd overlegd met de Nederlandse Spoorwegen over plaatsing op het stationsplein. De gemeente kreeg toestemming mits het hoofd van het paard naar het station gewend zou worden... (en niet de kont).
Deel van de route.
Locatie.
Stationsplein (Stadsbalkon)
Facts & Figures.
-
Door
Jan de Baat -
Jaar van realisatie
1959 -
Kunstsoort
Vrijstaande sculptuur -
Materiaal
Beton -
Afmetingen
h 2,20 x b 1,50 x d 3,10 m