Gedenkteken interneringskamp

Over dit kunstwerk.

Op de hoek van de Kempkensberg en de Engelse Kamp staat een stenen herdenkingsmonument dat herinnert aan de in Groningen geïnterneerde Britse militairen tijdens de Eerste Wereldoorlog, en tevens aan de Engelse vrijmetselaarsloge Gastvrijheid. Daarvan getuigt het volgende opschrift: "Alhier was van 1915-1918 het Engelse Kamp Timber Town. Interneringskamp van ruim 1500 Britse Militairen van de First Royal Naval Brigade. Vanuit dit kamp werd 75 jaar geleden op 22 mei 1915 de Engelse Vrijmetselaarsloge Gastvrijheid gesticht".
 
Kunstenaar (en tevens vrijmetselaar) Jacques Hammes kreeg van de Groningse vrijmetselaarsloge L'Union Provincial de opdracht tot het maken van het monument. De sculptuur heeft drie ruw afgewerkte zijden en lijkt op een kubus, maar wijkt van deze vorm af doordat de bovenkant schuin afhelt. Zowel de ruwe steen als de min of meer kubistische vorm zijn ontleend aan de vrijmetselaarssymboliek. Binnen de orde van de vrijmetselarij krijgt elke broeder als levenstaak de ruwe steen van zijn wezen te vormen tot een zuivere kubus.
 
Ondanks haar neutraliteit ging de Eerste Wereldoorlog niet ongemerkt aan Nederland voorbij. Naast de opvang van zo’n 1 miljoen Belgische vluchtelingen in 1914, kwamen later ook heel veel gevluchte buitenlandse militairen in ons land terecht. Als gevolg van de internationale afspraken moesten die geïnterneerd worden. Ze mochten pas naar huis als de oorlog ooit officieel beëindigd zou zijn. De ruim 1500 Britse militairen die na de Duitse inname van Antwerpen naar Nederland vluchtten, kwamen uiteindelijk in Groningen terecht. Achter de huidige Mesdagkliniek werd een barakkenkamp ingericht dat in Groningen al snel het ‘Engelse Kamp’ ging heten en door de Engelsen zelf 'Timber Town' (planken stad) werd genoemd. Bij het water achter het gedenkteken staat nog het laatste restant van de oorspronkelijke entreepoort van het kamp; een gemetselde pilaar.
 
De militairen mochten op gezette tijden onder bewaking het kamp uit, maar de meeste tijd werd doorgebracht binnen de hekken. Onder de militairen bevonden zich enkele vrijmetselaars, die aanvankelijk nog de Groningse vrijmetselaarsloge L'Union Provincial bezochten. Al gauw ontstond het idee om een dochterloge van de L’Union Provincial op te richten; dat werd de loge Gastvrijheid. In de jaren dat deze loge in Groningen actief was, werden 65 Engelsen in de vrijmetselarij ingewijd.

Facts & Figures.

• Door
  Jacques Hammes

• Wijk
  Helpman

• Jaar van realisatie
  1990

• Kunstsoort
  Monument, Vrijstaande sculptuur

• Materiaal
  Natuursteen

• Afmetingen
  h 0,90 x b 0,80 x d 0,80 m