Als je een vluchtige blik op Instagram werpt, lijkt het alsof iedereen een succesvolle urban creative is die zijn of haar passie volgt en daar diens beroep van heeft gemaakt. We zien alleen de hoogtepunten maar hoe staat het met de rest van het verhaal? Kunstspot was benieuwd hoe het mensen vergaat ná de (kunst)academie. Waar lopen ze tegenaan? Hoe is het écht om van je passie je beroep te maken? Hebben social media écht een plaats binnen een kunstenaarspraktijk? In het tweede artikel van deze reeks staat Irene Veltman (1991) centraal. Zij studeerde in 2013 af aan Academie Minerva en vertelt over haar ervaringen in de wereld na de academie.
Om meteen maar met de deur in huis te vallen: Kon je na de academie meteen zelf financieel op eigen benen staan?
"Ja. Al was het wel zo dat ik eerst weer thuis ben gaan wonen. Ik had een solotentoonstelling in het vooruitzicht waarvoor ik heel veel nieuw werk moest maken. Daarbij wou ik ook een tijdje naar Florence om meer schildertechnieken te leren. Als ik dat had moeten combineren met een bijbaan, had ik nooit de solo kunnen doen. Vandaar dat ik eerst weer thuis ben gaan wonen."
Social media worden vaak genoemd als een optie om te gebruiken binnen de kunstenaarspraktijk en jij maakt er ook veelvuldig gebruik van binnen jouw praktijk. Maar genereert het ook daadwerkelijk een significant deel van jouw inkomsten?
"Ja. Inmiddels wel. Het heeft wel even geduurd. De online wereld is natuurlijk nog maar jong, ook de kunstwereld is deze nog aan het ontdekken. Op kunstacademies hoor je heel vaak; je moet dit en dat niet doen want dat is veel te commercieel. Waaronder social media. Dikke onzin. Maar wat ik nu zeg is wel een beetje dubbel natuurlijk. Je moet wél blijven denken om wat je uitstraalt en wat je wilt met jouw werk. Waar wil je terechtkomen en hoe wil je worden gezien? Ik denk dat iedere kunstenaar het heft in eigen handen moet nemen en dat je goed naar jouw onderbuikgevoel moet luisteren. Maar je ziet dat de wereld in de kunst aan het verschuiven is van galerieën en persoonlijk bezoek naar de online wereld, waar je het heft in eigen handen kunt nemen. Deze shift komt, denk ik, voort uit een stukje onvrede over hoe het gaat in de andere wereld. Je hoort soms nog wel eens van een galerie; ‘We hebben geen online platform nodig want de mensen komen toch wel naar ons.’ Dat vind ik echt iets van de vorige eeuw. Het is er. Je kunt zoveel mensen bereiken, online. Waarom zou je dat niet aangrijpen?!"
"Waarom zou je dat niet aangrijpen?!"
Betekent dat dat het leven na de academie meteen makkelijk was?
"Ik heb hele wisselende ervaringen gehad. Ik was na de academie tevreden en blij. Ik heb ook veel kansen gehad én gepakt. Met mijn afstudeerwerk won ik het Coba de Groot Stipendium en kreeg ik de waardering die ik tijdens mijn academiejaren niet echt kreeg. Ik was ook vrij naïef. Hoe ik het voor de academie zag was van; je gaat ernaartoe en je leert hoe je moet tekenen en hoe je moet schilderen en dan ben je kunstenaar. Super naïef. Ik wilde er eigenlijk ook niet te veel over nadenken. Onbewust dat ik dacht van; het komt wel goed.
Verder is het absoluut niet altijd rooskleurig. Het is niet alleen dat je soms een tijd lang geen inkomsten hebt of iets dergelijks maar soms zit ik echt met mijn handen in het haar en denk ik ‘hoe moet dit nou?!’ en ‘fuck it, ik maak een carrièreswitch!’. Het blijft altijd een grote vraag; hoe ga je met teleurstellingen om? Leg je het bijltje erbij neer of ga je door? Waarom ga je door en hoever ben jij echt bereid om te gaan voor de kunst? Het wordt je natuurlijk ook niet echt makkelijk gemaakt, want vaak zijn dingen in de kunst helemaal niet concreet en laat het je in onzekerheid achter. Maar wat dat betreft is het net als liefde. Er zijn geen concrete antwoorden voor waarom en toch wil je er alles voor doen én het beste uit jezelf halen. Wat veel geduld, zelfreflectie en doorzettingsvermogen vergt. Maar als je het ervoor over hebt en je hebt dan weer even zo'n geluksmoment of een moment van complete extase, dan accepteer je ook de slechtere tijden.
Zo was het afgelopen jaar (2018) bijvoorbeeld heel zwaar voor mij. Ik had het gevoel dat ik constant vooruit wou en daardoor creëerde ik een enorme druk voor mijzelf. Daarbij kwam dat ik het idee had dat mensen heel veel van mij verwachtten. Het is vaak ook zo dat mensen, een galerie, of mensen die geld aan je kunnen verdienen je graag nog nét even extra pushen. De kunstwereld is vrij klein, daar kom ik ook steeds vaker achter. Je hoort erbij of je hoort er niet bij. Wat ook weer die druk creëert omdat die mensen een bepaald beeld hebben van hoe kunst moet zijn en als je daar niet tussen past dan houdt het op. Tenzij je je weet te bewijzen. Dat resulteerde er uiteindelijk in dat ik op een gegeven moment van 's ochtend acht uur tot 's avond elf, twaalf uur of zelfs tot één uur bezig was. Wat natuurlijk overdreven was en dat besef ik zelf ook wel. Dit komt ook al snel omdat je dan denkt; ik moet verder, ik moet verder! Ik MOET mij ontwikkelen. Maar uiteindelijk. Ik kon niet meer. Ik trok het niet meer. Ik had niet echt een burnout, maar ik zat er absoluut tegenaan."
Je zei eerder al dat, wanneer alles flink tegenzit, je wel eens aan een carrièreswitch denkt. Denk je dat wel vaak? En hoe zet je je daar overheen?
"Ja, natuurlijk. Om heel eerlijk te zijn heb ik dat wel een aantal keer per jaar. Hoewel je zou verwachten dat het vooral voortkomt vanuit een financieel oogpunt, heb ik dat eerder wanneer ikzelf niet tevreden ben met het gewenste resultaat. Maar, zoals gezegd, over het algemeen ervaar ik de realiteit na de academie grotendeels als positief. Want anders zou ik er niet mee doorgaan. Maar ik heb kunst nodig en het creatieve vak is gewoon heel moeilijk. Ik denk dat mensen die beginnen met de academie zich dat niet realiseren en dat is misschien maar goed ook. Want anders zouden we helemaal geen kunstenaars meer hebben, denk ik. Je moet dat geloof in jezelf hebben. Kan natuurlijk zijn dat je dat op bepaalde punten niet hebt. Maar het zijn vaak de momenten van succes die jou door de diepe dalen heen halen. Het moet zo zijn dat je die successen meer ervaart dan de dalen. Of dat je die voor jezelf grootser ervaart dan de diepe dalen waar je doorheen gaat. Ik haal mijn energie uit wanneer ik weer een schilderij heb gemaakt en dat ik denk van “wow, dit is heel tof dat ik dit hebt gemaakt... Maar ik weet ook dat ik nog beter kan! Het is een verslaving aan de ontwikkeling; dat intense gevoel van geluk wanneer het schilderij af is. Continue benieuwd zijn naar wat hierna komt. Ik ben wat dat betreft mijn eigen grote drijfveer."
"Het is een verslaving aan de ontwikkeling; dat intense gevoel van geluk wanneer het schilderij af is"
Tekst & beeld: Dinnis van Dijken
Benieuwd naar het werk van Irene?
Website: http://ireneveltman.com/
Instagram: https://www.instagram.com/ireneveltman/