Paula: We hebben elkaar leren kennen in 1994 toen we beiden studeerden aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem (die nu ArtEZ heet). Ik ben afgestudeerd als docent Tekenen en Klaas als docent Handvaardigheid. Na ons afstuderen in 1996 zijn we op zoek gegaan naar een betaalbare plek om te wonen en zodoende zijn we in Bierum beland.
Klaas: Ik ben vrij snel daarna op Academie Minerva terechtgekomen als metaalwerkplaatsspecialist en Paula heeft veel in het onderwijs gewerkt. In 2012 heeft ze ontslag genomen en sindsdien werkt ze als zelfstandige in kunsteducatie en is ze zich gaan richten op haar eigen kunstpraktijk.
P: We zijn pas in de afgelopen paar jaar gaan samenwerken als kunstenaars sinds onze jongste kind de deur uit is gegaan. We zijn inmiddels dertig jaar bij elkaar en vijfentwintig daarvan stonden de relatie in het teken van de kinderen. Na zo'n lange tijd kan je niet meteen de draad weer oppakken waar we gebleven waren vóór de kinderen. Er is zoveel gebeurd in die tijd en je moet elkaar opnieuw leren kennen.
K: Om samen kunst te maken moet je dingen heel goed kunnen verwoorden. Als je alleen werkt weet je intuïtief wel waar je naar op zoek bent, maar als je een idee aan iemand anders uitlegt moet het kader helder zijn, ongeacht hoe nevelig het idee is, anders kom je er niet uit.
P: Twintig jaar geleden hadden we niet kunnen samenwerken. Daar hadden we toen niet de rust of het geduld voor. Je bent in die tijd nog heel erg bezig met je eigen ontwikkeling en de relatie tussen twee mensen in een vroeg stadium is heel anders dan dertig jaar later.
K: Je moet in een samenwerking als deze ook gul naar elkaar zijn. Soms komt de één met een idee en dan moet je soms een beetje over je eigen geïnternaliseerde dogma's heen stappen en erin meegaan. Je bent de hele tijd bezig met het aftasten van hoe ieder denkt over verschillende onderwerpen. Je moet echt naar elkaar luisteren en opnieuw leren kennen.
P: Er is veel in al die jaren gebeurd en dit is een goede manier geweest om te zien hoe ieder nu in het leven staat. We zijn deze samenwerking begonnen om samen verder te kunnen. Als we dit kunnen doen, dan kunnen we alles. Het is fijn om samen te werken. We hebben enorm veel lol maar we zijn tegelijkertijd ook heel kritisch naar elkaar.
K: Het is een vliegwiel voor ons geweest. Mensen beseffen niet hoe precair relaties zijn. Veel stellen gaan uit elkaar zodra het laatste kind het nest verlaat of andere blijven uit ellende bij elkaar. Er wordt hier soms te weinig over gepraat en dat willen we ook veranderen. Daarbij is er sowieso weinig aandacht voor mid-careerkunstenaars en ligt de aandacht vooral bij de jonge kunstenaars. Maar die zullen het over hele andere dingen hebben dan wij en de aandacht voor zo'n nauwe sectie van het creatief veld schept een even nauwe discussie.
P: De onderwerpen waar we het over hebben verschuiven tijdens het werken. Toen we begonnen ging het voornamelijk over onszelf, maar gaandeweg komt er steeds meer bij kijken. Bij een performance van ons waar we het water inlopen beseften we dat we op een punt in ons leven staan waarbij we aan beide kanten gespiegeld worden. Aan de ene kant heb je onze kinderen die overwegend nog aan het begin van het leven staan en aan de andere kant staan onze ouders en wij staan ergens in het midden. Het is heel confronterend om te beseffen waar je je in het leven bevindt. Zeker wanneer wij onze werken met onze kinderen en ouders bespreken, merk je dat tijdgeesten heel erg veranderen door de generaties heen en meestal ten positieve. Het heeft ons hele emotionele momenten gebracht die ons ook echt samen brachten.
K: We gebruiken voornamelijk performance, of maken een videoregistratie hiervan, omdat iedereen zich ertoe kan verhouden aangezien iedereen een lichaam heeft. Het heeft een waarachtigheid en directheid die geen enkel ander medium heeft. Als medewerker op Academie Minerva heb ik veel voorbij zien komen, maar performance raakt mij nog altijd het meeste. De echtheid ervan raakt mij en daarom zet ik het ook graag in voor onze werken omdat het voor mij het dichtste bij het echte leven komt.
P: Ik vind video eigenlijk heel ongemakkelijk als medium omdat het je heel erg confronteert met ouderdom. De kunstwerken dwingen ons om ons eigen leven te verwerken; je ziet hoe je gezicht door al die jaren is veranderd, hoe je bewegingen worden beïnvloed door de weerslag van alle jaren. Het krijgen van een kind laat zijn sporen na en het leven an sich laat zijn sporen op je lichaam achter. Je wordt geforceerd om de realiteit onder ogen te zien. Ik ben geen twintig jaar meer, maar ik zou ook niet meer terug willen. Je verzamelt zoveel kennis, ervaring en kunde. Dat wil je niet meer inleveren.
K: Je zou niet meer de argeloze sukkel van dertig jaar terug willen zijn. Dat was eens leuk, maar ik sta liever waar ik nu ben.
In Pictura is t/m 26 mei 2024 de expositie Time under Construction te zien, met werk van Paula Biemans en Klaas Kloosterhuis. Op zondag 26 mei vindt van 15.00-17.00 uur doorlopend de performance Letter to You plaats in de Bovenzaal, met aansluitend de finissage van de tentoonstelling.
Tekst: Dinnis van Dijken
Foto's: Lisa Jasperina Bommerson