Hier een cookie tekst met verwijzing naar de cookies pagina.
Kunstenaar zijn in de turbulente tijden van de 21e eeuw kan een uitdaging zijn. Van wereldwijde politieke onrust tot de snelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie, er zijn genoeg dingen om doorheen te navigeren of te confronteren. Helia Rafie slaat een brug tussen al deze dingen. Momenteel werkt ze op het platteland van Groningen in de Bierumer School. We spraken met haar over haar werk.
“Ik ben in 1994 geboren in Teheran, Iran. In 2016 ben ik naar Nederland verhuisd; sindsdien woon ik hier. Oorspronkelijk studeerde ik interior design in Iran en tijdens mijn studie raakte ik gaandeweg geïnteresseerd in de kunstgeschiedenis. De eerste vonk die leidde tot het radicale besluit om kunst te gaan studeren in Europa kwam voort uit ontevredenheid over de censuur van kunst in Iran, waar zelfs schilderijen te maken hebben met veel opgelegde beperkingen. Mijn reis leidde me naar de studie Autonome Beeldende Kunst aan Academie Minerva en later naar een Master Mediakunst en Technologie aan het Frank Mohr Instituut.
In de loop der tijd evolueerden mijn interesses, maar de kern bleef hetzelfde; begrijpen hoe de realiteit functioneert en hoe die kan worden gemanipuleerd. Ik verdiepte me in verschillende aspecten hiervan en onderzocht de werking van propaganda, media en filosofie. Omdat ik uit Iran kom, is technologie voor mij altijd een bevrijdend middel geweest. Het internet diende als mijn toegangspoort tot de wereld en kwam ik in aanraking met nieuwe ideeën. Ik was getuige van revoluties die werden aangewakkerd door sociale media, en ervaarde persoonlijk de negatieve als de positieve kanten van hiervan.
Mijn werk wordt over het algemeen geleid door een chaotische onderzoeksfilosofie.
De laatste jaren ligt mijn focus op ruimtes, plaatsen en de realiteit, waarbij ik onderzoek hoe technologie deze beïnvloedt en vice versa. Ik laat me inspireren door filosofen als Heidegger en Foucault en verdiep me in ruimtes die anders zijn, met als doel de fysieke en virtuele wereld samen te voegen. We bestaan in een realiteit die verweven is met de virtuele, waarbij de ene de andere beïnvloedt. Digitale creatie heeft geen materiële beperkingen en dit roept vragen op rondom de manifestatie ervan in het fysieke domein.
Mijn artistieke reis voerde me langs verschillende pogingen, wat resulteerde in het opzetten van pseudo-bedrijven, nep-ondernemingen en het maken van mijn eigen tv-programma's, waarin de manipulatie van de werkelijkheid het overkoepelende thema is. Mijn werk wordt over het algemeen geleid door een chaotische onderzoeksfilosofie. Thema's als upgraded mensen, eeuwig leven en verbetert geheugen boeien me.
Omdat ik er niet van houd om alleen maar op een laptop te werken, ben ik onlangs meer met mijn handen gaan werken en heb ik een intuïtieve manier van werken in mijn praktijk geïntroduceerd. Ik beloop de virtuele en fysieke paden tegelijkertijd. Zodoende gebruik ik veel do it yourself-methodes en werk ik met Arduino-sensoren, die ik integreer in sculpturale werken en structuren met een geheimzinnige en griezelige sfeer. Het doel is om de grens tussen de fysieke en virtuele wereld te vervagen en zo tussenruimten te creëren die resoneren met het concept van heterotopieën - tussenruimten waar nieuwe mogelijkheden zich ontvouwen. Ik probeer eerder vragen op te werpen dan dat ik een punt probeer te bewijzen, met een dystopische benadering die de rol van de mensheid in haar eigen problemen uitdaagt. Quasi geïnspireerd door de digitale wereld van cyberpunk en sciencefiction, geeft mijn werk uitdrukking aan de internetmentaliteit die de schoonheid in lelijke dingen kan zien.
In de Bierumer School zal een robot rondlopen wanneer ik er niet ben
Momenteel exposeer ik bij Y2 en ben ik bezig met de voorbereidingen voor een tentoonstelling in de Bierumer School, met als doel deze samen te voegen en liminale ruimtes te verkennen. De representatie van elementen in deze ruimtes zal een belangrijk aandachtspunt zijn en ik ben van plan om het publiek tussen de locaties te vervoeren en zo een unieke ervaring te creëren. Mijn materiaalkeuzes, waaronder schuim, weerspiegelen een voorkeur voor eenvoud. In de Bierumer School zal er een robot rondlopen in de ruimte, die zal fungeren als een vervanger voor mij wanneer ik afwezig ben in de fysieke ruimte.
Samenwerking neemt een speciale plaats in op mijn artistieke reis. Ik was medeoprichter van het Bureau of Alternative Vision, met de belofte om het publiek mee te nemen naar de 4e dimensie. Deze samenwerkingsgeest, beïnvloed door het internet, is cruciaal bij het navigeren door het onstabiele medialandschap. In essentie streeft mijn werk ernaar om de transitionele en magische kwaliteiten van ruimtes vast te leggen, de realiteit in twijfel te trekken en artistieke grenzen te verleggen.”
Tekst (opgetekend in Bierum): Dinnis van Dijken
Foto's (gemaakt in Helia's atelier in Groningen): Lisa Jasperina Bommerson